Doradca, autor, socjolog

Skończyłem socjologię na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zrobiłem doktorat w 1985 roku („Zmiany postaw politycznych studentów Warszawy 1958-1983”).

W latach 1986-87 pracowałem naukowo na Harvardzie w Russian Research Center (interesował mnie problem legitymizacji systemu komunistycznego) i jednocześnie uczyłem na Boston University.

Od 1989 zajmowałem się mediami i Internetem jako menedżer i redaktor. Byłem m.in. dyrektorem generalnym „Agory” przez jej pierwsze dwa lata, potem twórcą i szefem „Super Expressu”.

Wcześnie dostrzegłem potencjał Internetu: strona internetowa „Super Expressu” powstała w 1995 roku; byłem pomysłodawcą i prezesem dwóch istniejących do dziś firm internetowych, SuperMedia (1996) i eCard (2000). Byłem doradcą dla rozmaitych firm medialnych i internetowych.

Jestem publicystą, współautorem bestsellerowego przewodnika „Toskania i Umbria. Przewodnik subiektywny”, autorem „Ludzkości poprawionej” (2018), pierwszej polskiej książki o sztucznej inteligencji i rewolucji modyfikacji genetycznych oraz książki „Wzbierająca fala. Europa wobec eksplozji demograficznej w Afryce” (2019).

Organizowałem (2011) społeczny ruch zmiany ustawy o ochronie zwierząt.

Interesują mnie wyzwania współczesności, potężne procesy, które trudno jest dostrzec i zrozumieć. Do myślenia o świecie potrzebuję danych i faktów, bo tak nauczono mnie na studiach. Piszę i doradzam, żeby moje myślenie przydawało się innym ludziom, firmom i organizacjom.

Grzegorz Lindenberg

Inne moje strony: https://toskania.org.pl (domy na sprzedaż w Toskanii)

Artykuły, wystąpienia

Czy rozpoznamy, kiedy sztuczna inteligencja stanie się świadoma
Onet.pl, 23 lipca 2022
W połowie czerwca 2022 po raz pierwszy rozgorzała publiczna dyskusja, czy istniejący program sztucznej inteligencji ma świadomość. Chociaż wydaje się, że tym razem alarm był przedwczesny, to raczej prędzej niż później taki program stworzymy.

Co nas dopadło? Dwie epidemie w jednej
Onet.pl, 31 marca 2020
Głównym naszym celem powinno być ograniczanie liczby ciężko chorych, głównie starszych osób trafiających na oddziały intensywnej terapii, a nie ograniczanie ogólnej liczby zachorowań na koronawirusa

Koniec dobrobytu na własne życzenie
Onet.pl, 24 marca 2020
Nie koronawirus niszczy świat, tylko sposób reagowania na niego, stosowany w Europie.

Ludzkość poprawiona. Jak najbliższe lata zmienią świat
Maj 2019
Wykład dla VII Kongresu Polskiej Izby Ubezpieczeń w Sopocie.

Głos sztucznej inteligencji
Onet.pl, 20 stycznia 2019
Najciekawsze jest dla mnie zastosowanie sztucznej inteligencji do rozmawiania z użytkownikiem nie w roli asystenta czy konsultanta, ale przyjaciela, z którym możemy porozmawiać o swoim samopoczuciu i problemach.

Czy będziemy świętować dwustulecie odzyskania niepodległości Polski
Onet.pl, 29 listopada 2018
Na to pytanie mam dwie odpowiedzi. Pierwsza – że najprawdopodobniej nie będzie za sto lat Polski. Druga – że najprawdopodobniej większość czytelników tego tekstu będzie mogła się sama przekonać, czy mam rację.

Rzeczywistość stała się tak skomplikowana, że nawet Kapuściński mówił „Nie ogarniam świata”
reo.pl, 16 listopada 2018
Nowoczesność, jako gwałtowny rozwój gospodarczy i technologiczny, oparty o dokonania naukowców, ma się dobrze, ale świadomość publiczna przestaje za nią nadążać. Rozwój nauki jest tak szybki, szczególnie rozwój sztucznej inteligencji i biologii, że powoli przekracza nasze możliwości radzenia sobie ze zmianami. Dlatego przyspieszaniu tempa rozwoju nauki będzie towarzyszyć narastanie sprzeciwu wobec jej rezultatów, narastanie ruchów konserwatywno-populistycznych i teorii spiskowych.

Głęboko fałszywa rzeczywistość
Onet.pl, 12 października 2018
Deepfake to tworzone przy pomocy sztucznej inteligencji nagrania audio albo filmy z udziałem ludzi, wyglądające na absolutnie prawdziwe, choć są kompletnym kłamstwem. W porównaniu z nimi tradycyjne „fejki”, czyli zmyślone wypowiedzi polityków, fałszywe informacje czy zdjęcia, zrobione zupełnie gdzie indziej, wydają się zabawą dzieci w przedszkolu.

Niedługo stworzymy Boga
Forbes.pl, 28 lutego 2018
Jest to artykuł, z którego pół roku później wyrosła książka.
Czasu naprawdę zostało niedużo. Albo już my, albo nasze dzieci, albo najdalej nasze wnuki staną przed egzystencjalnym wyzwaniem, przed jakim ludzkość nigdy nie stała, gdy będziemy musieli zdecydować, jakiego rodzaju ewolucję chcemy: taką, w której istnieją nadal ludzie, być może złączeni trwale z maszynami czy taką, w której zastępuje nas sztuczna superinteligencja.

Dobra wiadomość jest taka, że dzięki nadchodzącym odkryciom genetyki większość czytelników tego tekstu będzie na własne oczy mogła przekonać się, jaką superinteligencję uda się stworzyć i czy nieśmiertelność nie jest przereklamowana.

Saudyjski lew szykuje się do szoku
Miesięcznik „Układ Sił”, kwiecień 2018
Drugi scenariusz nastąpi, gdy projekt modernizacji jednak się zasadniczo nie powiedzie, jeśli nie będzie następował wzrost poziomu życia gdy kraj nie będzie stawał sie bardziej nowoczesny – i gdy młodzi nie będą mogli znaleźć pracy. Wówczas przeciwko nieudolnemu władcy zwrócić mogą, z różnych przyczyn dwór, duchowni i społeczeństwo, a w rezultacie nastąpić może fundamentalistyczny przewrót, coś jak obalenie szacha w 1979 (chociaż tam protestowano przeciwko zbyt szybkiej modernizacji, nie zbyt wolnej) albo konflikt wewnętrzny.
Tak czy inaczej, Arabia Saudyjska przeżyje szok, z czego nie zdaje sobie jeszcze sprawy. Albo za kilkanaście lat stanie się państwem o zupełnie innej gospodarce, ze zdecydowanie bardziej liberalnym islamem i normami społecznymi bliższymi wieku XXI niż VII albo, po nieudanym skoku cywilizacyjnym, pogrąży się w wewnętrznym konflikcie i ekstremizmie religijnym. Tak w jednym jak i drugim przypadku będzie to miało wpływ na poglądy i działania muzułmanów na całym świecie, więc warto obserwować uważnie tamtejsze wydarzenia.
Cały tekst do przeczytania tutaj

Jak uszczęśliwić pracowników, klientów i na tym zarobić
Gazeta Wyborcza, 19 września 2014
Podstawowa teza Conleya jest taka, że firmy, które troszczą się o zaspokajanie nie tylko podstawowych, ale też wyższych potrzeb pracowników i klientów, lepiej sobie radzą w biznesie. Bardziej zadowoleni pracownicy – to bardziej zadowoleni klienci – to lepsze efekty finansowe. Pogląd potwierdzają badania publikowane po wydaniu książki. Według analizy opublikowanej przez Alexa Edmansa w 2011 r. firmy, które znajdowały się na liście 100 najlepszych pracodawców „Fortune”, dawały w latach 1984-2011 średniorocznie o 2,3-3,8 proc. wyższy zysk giełdowy niż podobne firmy, które na tej liście się nie znalazły.

O jakich potrzebach pracowników i klientów mowa? Conley korzysta z teorii potrzeb Maslowa sformułowanej w latach 40. XX w. Zaczął ją systematycznie stosować w 2001 r., gdy branża hotelowa przeżywała dramatyczny regres – koniec boomu internetowego i ataki 11 września spowodowały w rejonie San Francisco spadek obrotów o połowę. Odpowiedzią Conleya na kryzys było nie zwalnianie pracowników, ale redukcja kosztów zarządzania. Przez trzy lata Conley nie pobierał wynagrodzenia, kadra zarządzająca obcięła zaś swoje pensje o 10 proc. (co, przypuszczam, było równoważne z uchronieniem przed zwolnieniem 20 proc. pracowników…). A także – głęboki namysł nad sposobem działania firmy. To, co przedtem stosowano niejako intuicyjnie, otrzymało przemyślany, spójny przepis działania.
Cały artykuł można przeczytać tutaj

Wywiady

O tym, czy sztuczna inteligencja nas zlikwiduje
„Drogowskazy”, rozmawia Michał Poklękowski, Eska Rock, 5 maja 2023

Sztuczna inteligencja – zalety i wady
„Punkt widzenia”, Polsat News, 2 maja 2023

Ostrzeżenie dla ludzkości
Quality Magazine, 7 kwietnia 2020
Obecna epidemia jest dla nas, jako społeczeństw, stosunkowo niegroźna. Dostajemy szansę, aby się przygotować na epidemie przyszłości.

Dorota Wellman, Marcin Prokop, Dzień dobry TVN
Co przyniesie przyszłość
6 stycznia 2020

Piotr Żak, Dariusz Ryń, Charaktery
Zastąpi nas sztuczna inteligencja
26 września 2019

Beata Jewiarz, Radio dla Ciebie
Nowe technologie – jak zmieniają nasze życie
21 września 2019

Piotr Najsztub, TokFM
Europejski pomysł na migrację jest chybiony
29 lipca 2019

Bartłomiej Werewka, YouTube
Kanał „Ludzkość poprawiona”
25 lipca 2019

Michał Poklękowski, Eska Rock
Wzbierająca fala – Afryka, Europa, imgracja
4 czerwca 2019

Piotr Ibrahim Kalwas, Onet
Twierdza Europa. Grzegorz Lindenberg o problemie migracji
25 maja 2019

Joanna Podgórska, Polityka
Z głową w chmurze
29 stycznia 2019

Katarzyna Janowska, Grzegorz Jankiewicz, Onet Kultura
Rozmowy o przyszłości: Grzegorz Lindenberg
5 stycznia 2019

Jan Stradowski, TokFM
Jak zmieni się ludzkość pod wpływem nowych technologii?
29 grudnia 2018

Weronika Kostrzanowska, reo.pl
SZTUCZNA INTELIGENCJA: najpierw zabierze nam pracę, a potem skompromituje?
25 grudnia 2018
Rozumienie rzeczywistości to pewien rodzaj świadomości. Pies jakoś rozumie rzeczywistość. Może nie ma takiej świadomości jak my, ale jakąś ma. Jeżeli sztuczna inteligencja zacznie rozumieć tę rzeczywistość, to naprawdę nie wiemy, jak zacznie ją rozumieć. Tak jak nie wiemy, jak pies pojmuje rzeczywistość, tak samo nie będziemy wiedzieli, co ona będzie kombinować w tym swoim komputerowym łebku. Ponadto jeśli nie rozumiemy własnej świadomości, to jak możemy rozumieć myślenie sztucznej inteligencji?

Weronika Kostrzanowska, reo.pl
TO SIĘ DZIEJE! A jaki by pani chciała mieć kolor oczu? – już niedługo zapyta genetyk
20 grudnia 2018
Może się okazać, że metody CRISPR nie da się zastosować we wszystkich przypadkach, np. do wyeliminowania niektórych chorób genetycznych albo do modyfikowania genomów dorosłych ludzi. Może się okazać, że sztuczna inteligencja nie zdobędzie większej świadomości tego, co się dzieje naokoło niej, i w związku z tym będzie potwornie sprawna w swojej głupocie.

Piotr Ibrahim Kalwas, Onet.pl
Kiedy człowiek zostanie Bogiem, czyli ludzkość poprawiona
29 października 2018
Na pewno system edukacyjny przejdzie bardzo głębokie zmiany. Po pierwsze dlatego, że przestanie być pasem transmisyjnym od dziecka do pracownika, bo prawie nie będzie pracowników-ludzi. Po drugie dlatego, że jeśli edukacja nie będzie konieczna, żeby zarabiać pieniądze, to dlaczego dzieci będą miały się uczyć? I czego?
(…)
Ja staram się koncentrować na takich konsekwencjach rozwoju genetyki i sztucznej inteligencji, które z nich bezpośrednio można wyprowadzić. Nie podejmuję się przewidywania procesów czy zjawisk społecznych, które są od nich odległe, bo na tym można się bardzo łatwo poślizgnąć i to wygląda na, popularnie mówiąc, sufitologię. Tym bardziej nie wiem, czy sztuczna superinteligencja – jeśli powstanie – będzie potrzebowała Boga, skoro sama będzie w stanie sięgnąć boskich możliwości.

Robert Łuchniak, Radio dla Ciebie
Wieczór RDC: Ludzkość poprawiona
28 października 2018

Jan Wójcik, Wirtualna Polska
Ludzkość na rozdrożu
26 października 2018
Powstaje społeczeństwo, w którym większość nie ma pracy. Pewno takie, które może przemodelować się genetycznie na różne sposoby. I być może takie, które niknie w cieniu sztucznej inteligencji, jeżeli ona będzie się rozwijać tak, jak się rozwija. I to jest skok jakościowy. Nie wiadomo dobry, czy zły.
(…)
Do myślenia o zabezpieczeniu się przed niebezpieczeństwem ze strony sztucznej inteligencji trzeba podejść jak inżynier budujący most. On zakłada zapas wytrzymałości znacznie większy, niż wynika z planowanego obciążenia. Zapas, który prawie na pewno nie okaże się potrzebny. Trzeba przyjąć, że superinteligencja może mieć cechy niekorzystne dla nas znacznie wcześniej, niż się spodziewamy, znacznie wcześniej, niż będzie miała „świadomość”. I trzeba myśleć o tym już dzisiaj, bo nawet jeżeli realne niebezpieczeństwo nastąpi za trzydzieści lat, to nie wiemy, jak szybko zdążymy przygotować skuteczne zabezpieczenia.

Mira Suchodolska, Dziennik Gazeta Prawna
Afryka: partner, z którym świat się nie liczy
13 kwietnia 2018
W Afryce szara strefa jest na porządku dziennym: tylko nieliczni pracują na kontraktach, a znakomita większość radzi sobie, jak może, sprzedając towary na bazarach, prowadząc sklepiki, zakłady usługowe etc. Mało który kraj tego kontynentu zna coś takiego jak zasiłki dla bezrobotnych czy w ogóle słyszał o opiece społecznej.

Joanna Podgórska, Polityka
Wróciłbym mądrzej
11 grudnia 2009
Jestem zadowolony, że tak długo udawało się robić przyzwoitą gazetę dla ludzi słabiej wykształconych; nie karmić ich ohydną sieczką. Takie coś, jak dzisiejszy „Super Express” czy „Fakt”, to każdy potrafi robić.
Dzięki temu, że „Super Express” był, jaki był, to tabloidyzację udało się w Polsce przesunąć o kilkanaście lat. Szwajcarski koncern Ringer, który wydaje tabloid „Blick”, wszedł do Czech, na Węgry, a do Polski nie – i to właśnie dlatego, że był tu „Super Express”, gazeta innego typu, choć adresowana do tej samej publiczności. Do chwili powstania „Faktu” udawało się uniknąć tabloidyzacji.